JAMStack چیست؟ نوآوری در معماری زیر ساخت مزایا JAMStack

یک سایت یا برنامه جم استک فقط با کمک سه عنصر APIs، JavaScript و Markup ایجاد می‌شود. هرچیزی که کاربر در ظاهر سایت مشاهده می‌کند با استفاده از html و css می‌سازند. جاوا اسکریپت نیز با فراخوانی API عملکرد پویا را به وب‌‍سایت اضافه می‌کند. وب‌سایت‌های ایستا نیازی به فراخوانی اطلاعات از منابع مختلف ندارند و تنها از اچ‌‌تی‌ام‌ال تشکیل می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود تا سرعت بارگذاری محتوا در این وب‌سایت‌ها نسبت به نمونه‌های مشابه بیشتر باشد. اگر تمایل دارید، محتوای کدهای اچ‌تی‌ام‌ال یک وب‌سایت را مشاهده کنید، کافی است پس از باز کردن وب‌سایت در مرورگر، در مکانی خالی از صفحه راست کلیک کنید و گزینه View Page Source را انتخاب کنید.

یک سایت مقیاس پذیر در زمان افزایش ناگهانی ترافیک ورودی، به درستی عمل می‌کند. در صورت افزایش تعداد ورودی یا عملیات  بر روی سایت، وب‌سایت همچنان عملکرد خوب و سرعت سریعی دارد. CDN را می‌توان ایستگاه بین راهی برای مسیر ارسال و دریافت پاسخ به درخواست‌های سرویس دانست. درواقع هر درخواست موقعیت مکانی خاصی دارد که برای رسیدن به سرور اصلی باید مسافتی را طی کند. اینجا CDN به کمک سرویس می‌آید و باتوجه به اینکه فاصله کمتری تا کاربر دارد با کمک از نسخه کپی که روی خود ذخیره دارد سرعت پاسخگویی را در وبسایت یا اپلیکیشن بالاتر می‌برد.

پشته JAMstack نیز یکی از همان دست پشته‌هاست با این تفاوت که تکنولوژی‌های این مورد کمی متفاوت است. ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم. برای پیاده‌سازی کامل معماری JAMstack، تیم توسعه باید دانش کافی در مورد APIها، JavaScript و فریم‌ورک‌های مدرن داشته باشد. از طرف دیگه، تا جایی که می‌تونید در مورد API ها و ابزارهایی که میشه باهاشون کار کرد یاد بگیرید. قدرت مانورتون توی کار با API میتونه سطح پروژه هاتون رو به مرحله بالاتری منتقل کنه.

اگر این معماری به درستی پیاده سازی شود سرعت طراحی و بارگذاری سایت افزایش می‌یابد. در حالی که وردپرس به یکی از ابزارهای کلیدی دنیای توسعه وب تبدیل شد، اما توسعه‌دهندگان به دنبال آن بودند تا محتوای ثابت را با بالاترین عملکرد ارائه دهند. همچنین، آن‌ها به دنبال یک مکانیزم طراحی کارآمد بودند که ماژول‌های کمتری داشته باشد تا فرآیند تعمیر و نگه‌داری از وب‌سایت‌های میزبانی‌شده روی سرورها ساده‌تر شود. JAMstack به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی درباره بک‌اند وب‌سایت و خطاهای احتمالی آن، بر روی ایجاد یک تجربه کاربری جذاب در فرانت‌اند وب‌سایت تمرکز کنند. وب‌سایت‌های JAMstack به فناوری‌های اختصاصی یا چارچوب‌های کم‌تر شناخته شده وابسته نیستند و می‌توان آن‌ها را با طیف گسترده‌ای از ابزارها ساخت. تقریبا تمام محتوای یک وب‌سایت ایجاد شده بر پایه JAMstack  از فایل‌های استاتیک تشکیل شده است که توسط CDN ارائه می‌شوند.

از آن‌جایی که فایل‌های خود را از میزبانی ثابت که در بیشتر موارد یک CDN است، در اختیار کاربر قرار می‌دهید، مقیاس‌پذیری نسبتا نامحدود است. این ابزار یک تولیدکننده سایت استاتیک است که تمرکز زیادی روی مواردی مانند سئو، عملکرد و دسترسی دارد. همچنین بسیاری از ویژگی‌ها را به صورت out-of-the-box ارائه می‌دهد تا به توسعه دهندگان کمک کند بهترین راه‌حل را بدون پیچیدگی برای کاربران خود ارائه دهند. JAMstack که مخفف JavaScript، APIها و Markup هست، به عنوان یه معماری جدید در پاسخ به نیازهای مدرن وب به وجود اومد. قبل از اینکه JAMstack وارد میدون بشه، بیشتر وب‌سایت‌ها با معماری‌های سنتی مثل LAMP (Linux, Apache, MySQL, PHP) ساخته می‌شدن.

حتی با وجود یک سرور کاملاً برجسته، ساخت و بارگذاری صفحات وب پویا زمان زیادی طول می کشد. در دنیایی از افراد با بازه توجه کوتاه، که اغلب در حال مرور وب با تلفن خود هستند، این تأخیر به یک نقطه دردناک تبدیل شده است. گتسبی برای توسعه وب سایت‌های استاتیک از قبل پیکربندی شده‌ که به توسعه دهندگان امکان می‌دهد صفحات را سریع‌تر بارگیری کنند، کدهای قوی‌تر بنویسند و رندر سمت سرور را نیز فراهم می‌کند. همچنین می‌توانید به ویژگی‌هایی مانند واکشی اولیه داده‌ها، بهینه‌سازی assetها و بارگیری سریع تصاویر دسترسی داشته باشید. به علاوه دارای مستندات و پکیج‌های عالی است که به شما کمک می‌کند سایت خود را سریع‌تر راه‌اندازی نمایید.

این صفحات از قبل ساخته شدن و هر بار که کسی از سایتت بازدید می‌کنه، این صفحات به همون شکلی که هستن بهش نمایش داده می‌شن. حالا اگه بخوای یه پروژه جدید به نمونه‌کارها اضافه کنی، فقط کافیه فایل HTML جدیدی بسازی و به سرور اضافه کنی. این کار باعث می‌شه سرعت بارگذاری سایتت خیلی بالا باشه و کاربران بدون هیچ معطلی به اطلاعات مورد نظرشون دسترسی پیدا کنن. با استفاده از JAMstack  می‌توان برنامه‌ای ساخت که در بک‌اند نیازی به سرور ندارد. توابع بدون سرور، ماژول‌های کوچک و با ویژگی قابلیت استفاده مجدد از کدهای بک‌اند وب‌سایت هستند که امکان استفاده مجدد از آن‌ها به آسانی وجود دارد. در معماری بدون سرور (Serverless)، ضرورتی ندارد توسعه‌دهندگان نگران مسائل مرتبط با سرورها باشند و به‌جای آن باید روی نحوه فراخوانی APIهای مرتبط با کدهای بک‌اند متمرکز شوند.

در این مقاله از مجله آموزشی آکادمی آمانج شما را با مفهوم جم استک و کاربرد آن آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا یکی از جدیدترین مباحث و اصول برنامه‌نویسی را مطالعه کنید. وقتی که بحث توسعه وب در میان است، انواع مختلفی از Stackهای توسعه وجود دارند؛ استک LAMP، استک MEAN و استک MERN. AWS Amplify توسط سرویس‌های وب آمازون ایجاد شده که یک پلتفرم توسعه مملو از ویژگی‌های مفید برای افراد در محیط Jamstack به حساب می‌آید. هدف Amplify کاهش پیچیدگی‌های مرتبط با خدمات وب آمازون برای استقرار برنامه‌های تلفن همراه و وب است.

زبان‌های نشانه‌گذاری شامل HTML و CSS هستند، دو زبان برنامه‌نویسی که ساختار و چارچوب وبسایت‌ها را می‌سازند. در زبان نشانه‌گذاری نمی‌توان منطقی برای کاربر ساخت، بلکه تنها می‌توان عبارت ۲+۳ را به کاربر در یک صفحه وب نمایش داد. GitLab به شما یک پلتفرم DevOps جامع برای توسعه می‌دهد، جایی که می‌توانید از یک مجموعه ابزار CI/CD لذت ببرید. راه‌حل جامع که به عنوان یک برنامه کاربردی ارائه می‌شود، نحوه ادغام و همکاری تیم‌های امنیتی، توسعه و عملیات را تغییر می‌دهد. از آن جا که همه چیز از طریق API کار می کند، هیچ رخنه ی امنیتی یا سوء استفاده از پایگاه داده ای وجود نخواهد داشت.

هنگامی که یک توسعه‌دهنده در نظر دارد، عملکرد جدیدی به برنامه وب‌محور یا وب‌سایت خود اضافه کند، تنها کاری که باید انجام دهد، فراخوانی یک واسط برنامه‌نویسی کاربردی جدید است. خوشبختانه، واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی قابلیت استفاده مجدد (Reusable) را دارند، در نتیجه امکان استفاده از آن‌ها در پروژه‌های مختلف وجود دارد. از این‌رو، هر زمان توسعه‌دهندگان نیاز داشته باشند یک عملکرد جدید API را به پروژه‌ای اضافه کنند، کافی است آن‌را فراخوانی کنند. این اصطلاح که در اصل با نام JAMstack شناخته می‌شود، نوعی اکوسیستم توسعه به شمار می‌رود و از Javascript، APIها و Markup (همان سرواژه‌های JAM) تشکیل شده است. در JAMstack محتوای موجود از پیش تولید شده است و به کاربر فقط اجازه خواندن می‌دهد؛ پس هیچ فرآیند فعالی در اینجا وجود ندارد و خطر دستکاری کاهش می‌یابد.

مسیر طراحی و توسعه نسبتا سر راستی داشت و به مشتری‌ها هم این امکان رو میداد که راحتتر محتوای خودشون رو کنترل کنند. زمانی که پیچیدگی در بخش میزبانی یک سایت کاهش می‌یابد، تعمیر و نگهداری آن هم ساده تر می‌شود. برای یک سایت که از پیش وجود دارد که به صورت مستقیم از طریق یک میزبان ساده یا CDN ارائه می‌شود، نیاز به یک تیم متخصص تعمیر و نگهداری ندارید. همانطور که ممکن است انتظار داشته باشید Netlify پیشنهاد خاص خود را در این فضا دارد که NetlifyCMS نام دارد، اما پیشنهادات دیگری نیز وجود دارد. توسعه دهنده Nebojsa Radakovic آنها را در معرفی CMS های بدون هد خود تجزیه و تحلیل می کند. تعداد زیادی از افراد مطرح در آن لیست و همچنین یک نام بسیار آشنا وجود دارد.

خلاصه، Jamstack یه راه‌حل هوشمندانه برای ساخت وب‌سایت‌های امروزیه که سرعت و کارایی رو به حداکثر می‌رسونه و بهت اجازه می‌ده تا با خیال راحت به فکر پیشرفت و توسعه سایتت باشی. معماری JAMstack به‌عنوان یک رویکرد مدرن و کارآمد، به توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارها کمک می‌کند تا وب‌سایت‌های سریع، امن و با مقیاس‌پذیری بالا ایجاد کنند. این معماری با جدا کردن Backend و Frontend، کاهش زمان بارگذاری، افزایش امنیت و انعطاف‌پذیری در پیاده‌سازی، به یک گزینه عالی برای توسعه‌دهندگان و طراحان وب تبدیل شده است. با انتخاب مناسب فریم‌ورک‌ها، خدمات API و استفاده از CDNها، شما نیز می‌توانید از این معماری بهره‌برداری کرده و تجربه کاربری خود را بهبود بخشید. جنبه دیگر Jamstack که برای نیازهای توسعه دهندگان طراحی شده است این است که اگر می خواهید یک سایت مبتنی بر Jamstack را اجرا کنید، بیشتر از آنچه که بخواهید به توسعه دهندگان متکی خواهید بود. این برای شرکت‌هایی که قبلاً یک تیم توسعه وب اختصاصی با مهارت‌های لازم برای Jamstack را دارند یا می‌خواهند استخدام کنند، چندان بد نیست.

برخلاف سایر برنامه‌های قدیمی، پروژه‌های Jamstack کاملا از صفحات فرانت-اند و رابط کاربری شما در پایگاه‌های داده پشتیبان و برنامه‌های Netlify جدا هستند. با استفاده از این سرویس می‌توان کل قسمت فرانت-اند را با asset‌ها و صفحات استاتیک بهینه‌سازی شده در پروژه‌های وب جدید سریع‌تر از همیشه توسعه داد. میکروسرویس‌ها بخش‌های کوچکی از یک برنامه بزرگ‌تر هستن که هر کدوم وظایف خاصی رو انجام می‌دن. با استفاده از APIها، وب‌سایت‌های JAMstack می‌تونن به راحتی با این میکروسرویس‌ها ارتباط برقرار کنن و از خدمات اون‌ها بهره‌مند بشن. این ارتباط باعث می‌شه که هر قسمت از وب‌سایت به صورت مستقل و بهینه عمل کنه و نیاز به پردازش‌های سنگین و طولانی رو از بین ببره. با این توضیحات، معلومه که JAMstack چطور به عنوان یه راه‌حل نوین و بهینه برای توسعه وب شناخته شد و تونست به خیلی از چالش‌های قدیمی پاسخ بده.

همچنین، کاهش درخواست‌های همزمان به سرور باعث می‌شود که تجربه کاربری بهتری فراهم شود. با اینکه جم استک روشی پیشرفته برای توسعه وبسایت‌ها و وب اپلیکیشن‌ها محسوب می‌شود، اما برای بسیاری از وبسایت‌ها مثل مجله‌های اینترنتی یا وبسایت‌هایی که نیاز محتوایی بسیار بالایی دارند، مناسب نیست. درواقع می‌توان گفت وبسایتی که نیازمند به‌روزرسانی مداوم محتوایی است، کارش با جم استک به‌مشکل می‌خورد. درواقع ایده روش جم استک این است که فشار درخواست‌ها را از سرور بردارد و با اطلاعاتی که به‌صورت بخش‌بخش (Cache) روی CDN ذخیره است، جواب درخواست‌های کاربر را بدهد. با انجام این کار تعداد درخواست‌های سمت سرور و زمان پاسخگویی به کاربر کاهش می‌یابد. این نوع پلتفرم در گذشته کاربرد بسیار زیادی داشت مثلا با استفاده از CMS وردپرس هر فرد می‌توانست با هزینه اندکی یک وبسایت داشته باشد.

اما بسیاری از فروشگاه‌های کوچکتر به استفاده از نرم‌افزارهای تجاری یا منبع باز استفاده می‌کنند که به آنها اجازه می‌دهد وب‌سایت‌های خود را بدون نیاز به مشارکت روزانه توسعه‌دهنده اجرا کنند. سایت‌های تجارت الکترونیک، به‌ویژه، تمایل دارند به طیف گسترده‌ای از افزونه‌ها و کتابخانه‌های توسعه‌یافته در طول سال‌ها برای راه‌حل‌های میزبانی وب سنتی متکی باشند. معادل‌های Jamstack آنها چندان گسترده یا بالغ نیستند، به این معنی که Jamstack همیشه برای تجارت الکترونیک خوب نیست. این واقعیت که شما برنامه‌های JAMstack را به‌عنوان فایل‌های ایستا به‌شکل مستقیم از یک CDN ارائه می‌کنید، این ذهنیت را به‌وجود می‌آورد که برنامه شما به‌سرعت بارگذاری می‌شود. به بیان دقیق‌تر، روزهایی که سرور قبل از پاسخ دادن مجبور به ساخت صفحات بود، سپری شده است. اکنون صفحه را فقط به‌صورت HTML ساده یا از طریق فناوری‌های واسط کلاینت‌مدار مثل React ارائه می‌دهید.

امروزه چشم‌انداز کامل آن توسط فیسبوک همراه با تمام اعضای جامعه توسعه دهندگان حفظ می‌شود. این فریمورک توسط برخی از بزرگ‌ترین غول‌های صنعت تکنولوژی مانند نتفلیکس، پی‌پال و اپل مورد استفاده قرار می‌گیرد. GitHub و GitLab نیز دو سرویس برای ریپازیتوری‌های Git با خدمات داخلی به منظور میزبانی صفحات استاتیک در خارج از پایگاه کد شما هستند. استفاده از این سرویس‌ها باعث می‌شود زمانی که در حال ساخت یک وب سایت با Jamstack هستید، مدیریت و روند کار فوق‌العاده باشد. استفاده از APIها به توسعه‌دهندگان JAMstack اجازه می‌دهد تا از یک رویکرد میکروسرویسی در بک‌اند استفاده کنند. برای ایجاد تجربه کاربری مدرن، به غیر از وب‌سایت‌های داینامیک، وب‌سایت‌های JAMstack نیز می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

مثلاً فرض کن یه وب‌سایت فروشگاهی داری و می‌خوای وقتی کاربر سفارشی رو ثبت می‌کنه، اطلاعاتش رو به پایگاه داده ارسال کنی. با نوشتن یه تابع Serverless، این کار به راحتی انجام می‌شه و از همه مهم‌تر، فقط در زمان نیاز اجرا می‌شه و هیچ‌وقت بیکار نمی‌مونه. این سیستم به طور کامل محتوا را از ارائه جدا می کند، که البته ایده آل دیرینه برنامه نویسی است. از آنجا که CMS دارای یک API قابل دسترسی است، چندین صفحه وب می توانند به راحتی از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر نسخه‌های جداگانه موبایل، دسکتاپ و ساعت هوشمند وب‌سایت خود را ساخته‌اید، همه این نسخه‌ها می‌توانند به محتوای ذخیره شده در CMS دسترسی داشته باشند.

یادگیری JAMstack نیاز به آشنایی با تکنولوژی‌های مدرنی مثل JavaScript، APIها و ابزارهای تولید محتوا داره. اگه با این تکنولوژی‌ها آشنایی نداری، ممکنه نیاز به زمان و تمرین بیشتری داشته باشی، ولی با منابع و دوره‌های آموزشی موجود، می‌تونی به راحتی مهارت‌های لازم رو کسب کنی. برای ساخت و مدیریت صفحات استاتیک، می‌توان از فریم‌ورک‌های مختلفی نظیر Next.js، Gatsby و Nuxt.js استفاده کرد. این فریم‌ورک‌ها ابزارهای متنوعی برای مدیریت مسیرها، ایجاد صفحات و اتصال به APIها ارائه می‌دهند. در این مقاله دیدیم که JAMStack چیه و چرا می‌تونیم از این معماری برای پروژه‌های بعدیمون استفاده کنیم. مسلما این معماری جای پیشرفت بسیار بسیار زیادی داره و روز به روز هم داره به تعداد مخاطب‌هاش اضافه میشه.

این صفحات شامل کدهای HTML، CSS و گاهی JavaScript هستن که بدون نیاز به پردازش سمت سرور، مستقیماً به کاربران نمایش داده می‌شن. برخلاف وب‌سایت‌های دینامیک که هر بار که کاربر صفحه‌ای رو باز می‌کنه، اطلاعات از پایگاه داده دریافت و پردازش می‌شه، صفحات استاتیک همون‌طور که هستن، به کاربر ارائه می‌شن. این باعث می‌شه که وب‌سایت‌های استاتیک خیلی سریع‌تر بارگذاری بشن و امنیت بیشتری داشته باشن چون نیازی به تعامل مستقیم با پایگاه داده ندارن. پشته (Stack) در دنیای توسعه وب به ترکیب چند فناوری مختلف اشاره دارد که به توسعه‌دهندگان فرانت‌اند این امکان را می‌دهد تا برای طراحی وب‌سایت از آن‌ها استفاده ‌کنند. یک وب‌سایت یا برنامه وب‌محور مبتنی بر JAMstack تنها بر مبنای سه فناوری JavaScript، APIs و Markup ایجاد می‌شود. در این حالت، هر چیزی که کاربر روی وب‌سایت مشاهده می‌کند بر مبنای اچ‌تی‌ام‌ال و سی‌اس‌اس ساخته می‌شود.

این راه‌حل بسیار کاملی است و اطمینان حاصل می‌کند که توسعه دهندگان می‌توانند پروژه‌ها را به سرعت ایجاد کنند. به علاوه این فناوری به شما امکان می‌دهد که تنها پکیج مورد نیاز در گردش کار جاوا اسکریپت خود را استفاده کنید، نه همه جاوا اسکریپت را به طور همزمان. Pre-fetching یکی از ویژگی‌های Next.JS است که به پکیج‌های بهینه کد اجازه بارگیری یکپارچه را می‌دهد. Jamstack یکی از محبوب‌ترین ابزارهایی است که برای ایجاد اپلیکیشن و وب سایت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به سرعت نیز در حال رشد است. Jamstack که یک اکوسیستم منحصربه‌فرد از مجموعه چند فناوری محسوب می‌شود، به توسعه دهندگان پشتیبانی لازم برای ایجاد وب سایت‌های قدرتمند و اپلیکیشن‌های کاربردی پیشرفته را می‌دهد.

این معماری، به جای سرورهای دینامیک، از محتوای ایستا و سرویس‌های CDN استفاده می‌کنه تا وب‌سایتت خیلی سریع‌تر و امن‌تر باشه. JAMStack به توسعه دهندگان این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی درباره بک اند سایت و خطاهای احتمالی آن، بر روی ایجاد یک تجربه کاربری جذاب در فرانت اند وب‌سایت تمرکز کنند. سایت های JAMStack به فناوری های اختصاصی یا چارچوب های کمتر آشنا وابسته نیستند و می‌شود آنها را با طیف گسترده ای از ابزارها ساخت. لازم به توضیح است که استفاده از واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی به این معنا است که توسعه‌دهندگان مجبور نیستند بک‌اند وب‌سایت را به‌شکل جداگانه گسترش دهند. در حقیقت، آن‌ها می‌توانند برای ساخت وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی خود از واسط‌های برنامه‌نویسی موجود استفاده کنند.

نتیجه نهایی یک رویکرد توسعه‌دهنده پسند برای ساختن وب‌سایت‌های ثابت است که خیلی سریع رندر می‌شوند و می‌توانند به راحتی برای چندین پلتفرم سفارشی شوند. مستندات رسمی JAMstack به این نکته اشاره دارند که JAMstack  معماری پیشرفته‌ای برای توسعه وب‌سایت‌هایی است که مبتنی بر جاوااسکریپت هستند و سمت کاربر اجرا می‌شوند. فناوری‌ای که توانایی استفاده از واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی با قابلیت استفاده مجدد را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد و از Markup ازپیش‌ساخته‌شده استفاده می‌کند. با استفاده از معماری JAMstack می‌توانید در هزینه توسعه وب‌سایت خود صرفه‌جویی کرده و با افزایش سرعت و امنیت آن باعث بهبود رضایت کاربران شوید. JAMstack یک زبان برنامه‌نویسی جدید نیست، بلکه روش و چارچوب خاصی است که می‌تواند نیازهای داشتن یک وب‌سایت سریع و امن را برآورده کند. البته، ساخت و میزبانی وب‌سایت تازه شروع کار است، همانطور که می‌دانید آیا تا به حال مجبور شده‌اید یک وب‌سایت را مدیریت کنید.